Burgerberaden: complexe vraagstukken vergen samenwerking

Maak jij je ook zorgen om het klimaat? Je bent niet de enige! 76% van de Nederlanders maakt zich zorgen over de versnelde verandering van ons klimaat. Dat is ook niet gek, aangezien klimaatverandering als een meerkoppig monster kan voelen… Van de bosbranden in de Amazone en Australië tot de veelzijdige energietransitie die niet altijd soepel verloopt. Het zou als iets positiefs kunnen worden gezien dat veel Nederlanders zich zorgen maken over het klimaat, want alleen als je ergens zorgen over maakt kom je in actie, toch? Maar dan blijft de vraag: als driekwart van de bevolking zich zorgen maakt, waarom lopen we dan nog steeds zo achter op de feiten?

Column door Ronja Kops

Waar gaat het mis?

Dat komt doordat onze individuele bijdrage heel belangrijk is, maar niet opweegt tegen de invloed van de politiek de impact van grote bedrijven. Helaas laat het overheidsbeleid nog wat te wensen over, wat deels komt doordat de kabinetten maar van korte duur zijn, wat langetermijndenken niet stimuleert. Daar komt nog bij dat de regering ontzettend veel door lobby wordt beïnvloed; grote bedrijven zoals Shell en Unilever mogen veel vaker in gesprek met de minister van Economische zaken dan milieuorganisaties zoals Greenpeace . Maar hoe kunnen we hier iets aan veranderen? Dat kan met een landelijk burgerberaad!

Burgerberaden beantwoorden complexe problemen

Hierover schrijft Eva Rovers, journalist bij De Correspondent, in haar boek “Nu is het aan ons” . Ze beschrijft hoe burgerberaden een uitkomst kunnen bieden in het maken van moeilijke en complexe politieke besluiten, gedreven door gewone burgers. Een zeer belangrijk aspect is dat er een representatieve groep burgers in de raad komt, zodat ze een goede afspiegeling van de samenleving zijn. Hierdoor is het ook nog eens een effectief middel tegen polarisatie omdat iedereen wordt vertegenwoordigd. Uiteindelijk kan het hele burgerberaad samen stemmen over wat ze de politiek en de samenleving willen voorleggen, vaak in de vorm van wetswijzigingen. Steeds meer landen stellen burgerberaden aan met het onderwerp klimaatproblematiek, zoals in Frankrijk, Denemarken, Duitsland en het VK. Schotland stelde zelfs een tweejarig burgerberaad aan (2020 tot 2022) dat adviezen naar buiten bracht van betere klimaateducatie op scholen tot het herstellen van natuur en biodiversiteit door samenwerking van overheid en landgoedeigenaren . Deze adviezen en vele anderen worden opgevolgd door de Schotse overheid en vertaald in concrete acties, zoals het opzetten van “resource libraries”, waar burgers gereedschap, kleding en speelgoed kunnen huren.

Hoe zit dat in Nederland? 

Nederland heeft al wel lokale burgerberaden in gemeenten en provincies aangesteld, maar loopt verder achter op andere Europese landen die al nationale burgerberaden hebben. Gelukkig betekent dat ook dat er nog veel te halen valt! Laten we samenwerken om een nationaal burgerberaad over klimaatverandering te verwezenlijken, zodat we een krachtige stem laten horen aan de regering die op hun beurt onze aanbevelingen kunnen implementeren. Dit kun je bijvoorbeeld doen door het ondertekenen van een petitie voor het burgerberaad, of door je via Bureau Burgerberaad te laten informeren of zelfs te laten opleiden tot gespreksbegeleider. Voel je je gemotiveerd om zelf een lokaal burgerberaad op te richten? Hier kunnen G1000 en Netwerk Burgerberaad je mee verder helpen.

Wat kun je in het dagelijks leven?

Maar naast het oprichten van een burgerberaad, kun je ook kleiner beginnen: namelijk met de moeilijke gesprekken aangaan! Met deze tips kun je de kernwaarden van het burgerberaad zelf toepassen:

  • Probeer eens buiten je bubbel te treden, en ga in gesprek met iemand wiens normen en waarden anders zijn dan de jouwe.
  • Luister echt naar elkaar, en wees bereid om je mening te veranderen.
  • Zoek naar overeenkomsten en oplossingen waar je beiden achter kan staan.
  • Doe er iets mee! Als er goede ideeën voortkomen uit je discussies, kun je die zelf uitvoeren, of een burgerinitiatief indienen bij je gemeenteraad. Hier heb je een goed voorstel voor nodig en 100 handtekeningen uit je gemeente, dan gaat de gemeenteraad erover stemmen. 

Het kan spannend zijn in het begin om zulke gesprekken te voeren, maar hoe vaker je buiten je comfort zone treedt, hoe makkelijker dat wordt. En het mooie is, dat in beweging komen voor het klimaat, veelal bijdraagt aan het verminderen van je klimaatzorgen!

Bronvermeldingen

  1. CBS:Klimaatverandering en energietransitie: opvattingen en gedrag van Nederlanders in 2020. R. Kloosterman, M. Akkermans, C. Reep, M. Wingen, H. Molnár – In ’t Veld, J. van Beuningen
  2. Jasper van Teeffelen, ‘Dit zijn de lobby’s die het vaakst toegang krijgen tot het kabinet’, Follow the Money (3 juli 2018).
  3. Rovers, E. (2022). Nu is het aan ons; oproep tot echte democratie. De Correspondent.
  4. https://www.gov.scot/publications/scottish-government-response-scotlands-climate-assembly-recommendations-action/
  5. https://www.gelderland.nl/themas/duurzaamheid/klimaat/burgerberaad
  6. Afbeelding bij column: The Positive Pixel
Burgerberaden