Hoeveel CO2 zit er in de lucht? En wat doet die CO2 voor ons en voor het klimaat? Het proces van de CO2 en klimaatverandering is een stuk delicater dan je wellicht zult denken.

De lucht om ons heen is enorm in omvang. Of je nu in Nederland, China, Afrika of Nieuw-Zeeland bent, overal op aarde is er een atmosfeer van kilometers hoog die ervoor zorgt dat jij en ik kunnen leven. Hoe kan het dat met zoveel lucht om ons heen er toch zoveel mensen zijn die zich druk maken over de CO2 (koolstofdioxide)-uitstoot?

Het broeikaseffect onder de loep

Om antwoord te krijgen op die vraag gaan wij het broeikaseffect nog eens nader bekijken. Hoe zat het ook al weer? Broeikasgassen zoals CO2, methaan en waterdamp zorgen ervoor dat de warmte van de zon die onze aarde bereikt voor een deel bij ons blijft.

En dit is maar goed ook! Zonder de CO2 in de lucht zou onze aarde een grote ijsbal zijn². We hebben CO2 in de lucht nodig om ervoor te zorgen dat er warmte van de zon op aarde blijft. Zonder CO2 in de lucht zou de gemiddelde temperatuur op aarde -18 graden Celsius zijn³ en zou alles op aarde bevriezen.

De hoeveelheid CO2 in de lucht

Oké, CO2 in de lucht is dus goed. Maar hoeveel CO2 zit er eigenlijk in de lucht? Klimaatwetenschappers hebben dit onderzocht¹ en konden vaststellen dat in de afgelopen 800.000 jaar de hoeveelheid CO2 in de lucht nooit hoger was dan driehonderdste van 1%. Heel weinig dus! In andere woorden betekent dit dat van elke 10.000 moleculen in de lucht er minder dan 3 CO2-moleculen zijn. En deze paar moleculen CO2 zorgen al voor een flink broeikaseffect. Ze zorgen namelijk voor een gemiddelde temperatuur van 15 graden Celsius op aarde².  Een heel verschil met de -18 graden Celsius bij de afwezigheid van CO2 in de lucht.

Ons klimaat: een delicaat proces

Nu je weet dat enkele CO2 moleculen al een heleboel warmte voor ons vast kunnen houden, kun je je misschien voorstellen dat extra CO2 aan de atmosfeer toevoegen al snel veel gevolgen kan hebben. Om deze reden wordt de hoeveelheid CO2 in onze atmosfeer al een tijd nauwlettend in de gaten gehouden. Op websites en in de wetenschap kijken ze bij metingen vaak naar het aantal moleculen CO2 per een miljoen moleculen lucht. Dit wordt dan uitgedrukt in ppm (parts per milIion). In de onderstaande afbeelding afkomstig van NASA^³ hebben ze de hoeveelheid CO2 in de lucht voor de afgelopen 800.000 jaar uitgezet in een grafiek.

Bovenstaande grafiek maakt duidelijk dat de atmosfeer op aarde momenteel een ongeëvenaarde hoeveelheid CO2 in de lucht heeft. Dit is CO2 die wij (dus ook jij en ik) mensen in de lucht brengen¹. De eerste keer dat het CO2 niveau boven de 300 ppm kwam was tijdens de industriële revolutie in 1912⁴. De grens van 350 ppm werd overschreden in 1988. En dit jaar in 2018 zitten we al op de 410 ppm⁵.

Wat kunnen jij en ik doen?

Om de schadelijke gevolgen van klimaatverandering te beperken is het belangrijk dat wij met zijn allen de CO2-kraan wereldwijd dichtdraaien. Minder reizen met het vliegtuig is bijvoorbeeld een effectieve manier om ervoor te zorgen dat je minder CO2 in de lucht brengt⁶. Andere zaken die de CO2 uitstoot beperken vind je op de word-een-held-pagina.

Bronvermeldingen:

1. Aflevering 12 ‘The World Set Free’ van de dertiendelige documentaire-serie Cosmos: A Spacetime Odyssey (2014). 
2. Greenhouse Gases: Refining the Role of Carbon Dioxide. https://www.giss.nasa.gov/ (21 juli 2018)
3. Graphic: The relentless rise of carbon dioxide. Climate.nasa.gov (21 juli 2018)
4. Historical CO2 Datasets. IAC Switzerland Global CO2 Yearly.  https://www.co2.earth (21 juli 2018)
5. Earth’s CO2 Home Page. https://www.co2.earth/ (21 juli 2018)
6. Toen ik deze cijfers onder ogen zag, besloot ik veel minder te vliegen (en jij misschien ook). https://decorrespondent.nl (22 juli 2018)